Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Επτά ημέρες πολέμου και ζωής...
Σε ένα στενό πέρασμα του όρους Καλλιδρομίου με τη θάλασσα, που λέγεται Θερμοπύλες, μακριά από τη γενέτειρά τους, στα 480 π.Χ. τριακόσιοι επίλεκτοι Σπαρτιάτες πολεμιστές απώθησαν τους χιλιάδες πολεμιστές του Πέρση εισβολέα κι έδωσαν με γενναιότητα τη ζωή τους, υπηρετώντας με ανιδιοτέλεια τη δημοκρατία και την ελευθερία. Μια απλή επιγραφή σε επιτύμβια στήλη δείχνει το μέρος όπου είναι θαμμένοι.
Ο Pressfield, που εμπνεύστηκε από εκείνη την επιτύμβια στήλη, έχει συνδιάσει με υπέροχο τρόπο τη γνώση με τη φαντασία. Οι πύλες της φωτιάς, όπου ο αφηγητής είναι ο μόνος επιζών της επικής εκείνης μάχης, ένας βοηθητικός του σπαρτιατικού πεζικού που βρέθηκε ημιθανής κάτω από ένα άρμα και πιάστηκε αιχμάλωτος, είναι μια εξαίσια περιγραφή της μύησης ενός ανθρώπου στο σπαρτιατικό τρόπο ζωής και θανάτου και των μυθικών αντρών και γυναικών που χάρισαν στον πολιτισμό αυτό την αθανασία.
Με αποκορύφωμα την επική μάχη, "Οι πύλες της φωτιάς" υφαίνουν ιστορία, μυστήριο και τραγικό έρωτα σε ένα λογοτεχνικό έργο που φέρνει την ομηρική παράδοση στον εικοστό πρώτο αιώνα.

Προσωπική άποψη:
Από τη Σπάρτη στα στενά των Θερμοπυλών κι από εκεί στην αιωνιότητα. Αυτή την πορεία ακολουθεί η αφήγηση του Pressfield ο οποίος δημιουργεί ένα μυθιστόρημα, η κάθε σελίδα του οποίου είναι συναρπαστική παρά το γεγονός ότι η εξέλιξη της ιστορίας και το τέλος των ηρώων είναι προδιαγεγραμμένο και γνωστό σε όλους. Χάρη στον συγγραφέα οι 300 Σπαρτιάτες έχουν αποκτήσει ονόματα, προσωπική ζωή, αναπτυσσόμενα συναισθήματα, μίση και πάθη. Μέσα απ’ όλα αυτά αναδεικνύεται ακόμα πιο έντονα η μεγαλοσύνη της θυσίας τους. Επιπλέον, επιτρέπει στον αναγνώστη να αναπτύξει κι ο ίδιος συναισθήματα για τους ήρωες, να δεθεί μαζί τους, να τους μισήσει, να τους αγαπήσει μα πάνω απ’ όλα να τους θαυμάσει για την αυταπάρνηση της προσωπικής τους ζωής μπροστά στο κοινό συμφέρον της πατρίδας τους και τη μεγαλοσύνη της ψυχής τους. Δεν είναι πλέον απλά 300 άντρες, αλλά 300 προσωπικότητες στις οποίες μπορεί κανείς να δει ένα κομμάτι του εαυτού του.

Μέσα από κάθε σελίδα νιώθεις ότι ξεπροβάλλουν οι σκιές των Λακεδαιμόνιων πολεμιστών με τους πορφυρούς χιτώνες και τις βαριές ασπίδες με το “Λ”, δυνατοί και μεγαλοπρεπείς, δικαιολογώντας απόλυτα τον τρόμο που προκαλούσε η παρουσία τους σε κάθε στράτευμα του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Σκιές που σε βαραίνουν και δίνουν την αίσθηση ότι σε ακολουθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης. Το βιβλίο δεν αναπτύσσει μόνο τη μάχη των Θερμοπυλών και την κατάληξή της. Αυτή είναι μόνο η ολοκλήρωση, η κορύφωση της πορείας που ακολουθεί ο Pressfield. Διαβάζοντας κάθε σελίδα ανακαλύπτει κανείς κάθε πλευρά της σπαρτιάκης ζωής κι εκπαίδευσης. Κάθε λεπτομέρεια γύρω από τον τρόπο σκέψης και δράσης τους στον πόλεμο, καθώς και στην προσωπική τους ζωή, με τους φίλους, τα παιδιά, της συζύγους, τους εχθρούς τους. Το πως και το γιατί οδηγήθηκαν σε αυτή την καταδικασμένη μάχη. Τα συναισθήματά τους τις ύστατες ώρες λίγο πριν δώσουν τη ζωή τους για τα πιστεύω τους και την ελευθερία της πατρίδας τους.

Ίσως το πρώτο μέρος του βιβλίου το οποίο αναφέρεται στα παιδικά χρόνια του Χίονη, στη ζωή του πριν φτάσει στην Σπάρτη και στο πως ο δρόμος του τον οδήγησε εκεί, να κουράσει κάποιους αναγνώστες, όμως καθώς η υπόθεση του βιβλίου προχωράει, θα καταλάβετε ότι στην πραγματικότητα αποσκοπεί κάπου και δεν είναι τόσο άκαιρο όσο δείχνει. Πιθανότατα να είναι ένας καλός τρόπος να εντριφήσουμε στην προσωπικότητα και την ψυχολογία του ανθρώπου ο οποίος είναι κι ο αφηγητής της ιστορίας. Να σημειώσω, ότι κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα ευχάριστο για ‘μένα ως γυναίκα, είναι ότι μέσα απ’ αυτό το βιβλίο τονίζεται ιδιαίτερα η δυναμική θέση της γυναίκας στην αρχαία Σπάρτη. Δεν ήταν απλά σύζυγοι και μητέρες, ήταν ενεργά μέλη μιας κοινωνίας η οποία βασιζόταν πάνω στη δύναμη και το μεγαλείο της ψυχής τους. Πάνω στη δύναμη να πνίγουν τον πόνο, τη θλίψη και οδύνη για το χαμό των συζύγων και των γιών τους, βάζοντας μπροστά το καλό της πατρίδας τους, το ιδανικό της ελευθερίας, καθώς και το κουράγιο που έπρεπε να δίνουν σε όσους έμεναν πίσω ή σε όσους γύριζαν πίσω ζωντανοί. Κι ίσως αυτή η δύναμη ψυχής να ήταν μεγαλύτερη από των πολεμιστών στο πεδίο της μάχης.

Το βιβλίο αποτελεί ένα φόρο τιμής στους πεσόντες στη μάχη των Θερμοπυλών και μια ακτινογραφία της αρχαίας Ελλάδας, σε μία εποχή ταραγμένη και δύσκολη. Μια φαντασμαγορική σύνδεση των πραγματικών ιστορικών γεγονότων με τη φαντασία. Πραγματικά είναι ένα αριστούργημα, μια κατάθεση ψυχής, ένα δημιούργημα που σε κάνει ν' ανατριχιάζεις και να συγκινείσαι σε κάθε σελίδα, το οποίο αξίζει ο καθένας από ‘μας να διαβάσει και να το προσθέσει στη βιβλιοθήκη του. Βέβαια, πέρα από τον εξαιρετικό συγγραφέα, όπου σε κάθε του δημιούργημα συνδέει με έναν μαγικό τρόπο τη φαντασία με τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα κι είναι άξιος συγχαρητηρίων γι' αυτό, γλαφυρός αλλά σε καμία περίπτωση κουραστικός, πρέπει να ομολογήσουμε ότι το πόσο καλό κι επικοινωνιακό μπορεί να γίνει ένα ξενόγλωσσο βιβλίο, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον μεταφραστή του και στο πόσο καλά μπορεί να αποδόσει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του συγγρφέα. Και πραγματικά, η Βασιλική Κοκκίνου έχει κάνει άψογη δουλειά. Χωρίς λιτότητες, χωρίς υπερβολές.

Για την ιστορία, να αναφέρω, ότι αρχικά η εταιρία παραγωγής των "300", είχε σκοπό να κινηματογραφήσει το συγκεκριμένο βιβλίο. Για άγνωστους όμως λόγους, το σενάριο έμεινε στο συρτάρι και τελικά γυρίστηκε το ομώνυμο comic του Miller. Εικάζω ότι έγινε για καθαρά λόγους εντυπωσιασμού, καθώς κι ότι το comic είναι ευρέως γνωστό, σε όλες τις ηλικίες στο εξωτερικό, σε σχέση με το βιβλίο, το οποίο αν και best seller, δεν ξέρω κατά πόσο έχει αναγνωστεί από κύκλους όλων των ηλικιών. Να σας πω... ίσως είναι καλύτερα έτσι, γιατί η μεταφορά βιβλίων στον κινηματογράφο είναι στην πλειοψηφία απογοητευτική κι ο βαθμός δυσκολίας του συγκεκριμένου μεγάλος. Βέβαια, μετά τον πάταγο των "300", δεν αποκλείεται σε καμιά 5ετία να δούμε κι αυτή την εκδοχή στους κινηματογράφους.

Εδώ έρχομαι να συμφωνήσω με το σχόλιο του Nelson DeMille, «Σπάνια ένας συγγραφέας καταφέρνει να αναπλάσει μία ιστορική στιγμή με τόση μαστοριά, αυθεντικότητα και ψυχολογικό βάθος. Ο Steven Pressfield δεν ήταν στις Θερμοπύλες το 480 π.Χ., αλλά όταν τελειώσετε το βιβλίο θα νομίζετε ότι ήταν, κι εσείς μαζί». Και πραγματικά... κάτι τέτοιο ισχύει! Ξαναδιαβάζοντας κάθε κεφάλαιο, κάθε σελίδα, κάθε λέξη, θα νόμιζα ότι ήμουν στο πλευρό του Διηνέκη, του Αλέξανδρου, του Χίονη, του Πολύνεικου, του Αυτόχειρα, του Λεωνίδα...
Βαθμολογία 10/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Steven Pressfield
Μεταφραστής: Κοκκίνου Βασιλική
Εκδόσεις: Πατάκης
Κατηγορία: Ξένη πεζογραφία
Έτος Έκδοσης: 2001
Αρ. σελίδων: 552
ISBN: 960-16-0061-2