Συνοπτική περίληψη του βιβλίου:
Έπειτα από το λεύκωμα “Τοιχοδρομίες”, ο φωτογράφος Δημήτρης Θεοδόσης με τη συμβολή του Παυσανία Καραθανάση, δημιούργησαν το “Stencil in Athens”, το δεύτερο μέρος του πρώτου λευκώματος.
Και δεν πρόκειται απλά για ένα ακόμα φωτογραφικό λεύκωμα. Περισσότερο ως ένα εκπαιδευτικό λεύκωμα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αφού, δεν έχει ως κύριο σκοπό απλά και μόνο να μας παρουσιάσει το stencil μέσω εικόνων, αλλά να μας μεταφέρει την ουσία της ορολογίας του.
Να μας εκπαιδεύσει στο πως θα το εντοπίζουμε, πως θα το αναγνωρίζουμε, πως θα ερμηνεύουμε τα κρυφά ή φανερά μηνύματά του.

Προσωπική άποψη:
Stencil! Σίγουρα για πολλούς η συγκεκριμένη ορολογία είναι άγνωστη όπως ήταν και για ‘μένα μέχρι να πέσει το συγκεκριμένο βιβλίο στα χέρια μου. Και εντάξει, μπορεί να πει κάποιος, πες ότι μαθαίνουμε τι είναι, μας ενδιαφέρει; Δεν ξέρω αν ναι, όμως σίγουρα θα έπρεπε, λαμβάνοντας δε υπ’ όψιν μας πως μέσω των καλλιτεχνικών εκφράσεων του δρόμου, εξωτερικεύονται από συνανθρώπους μας καλλιτέχνες, σκέψεις, συναισθήματα, ιδεολογίες και ιδανικά. Μπορεί να μην τα ασπαζόμαστε, αξίζουν όμως περισσότερο την προσοχή μας.

Αν κάτι δεν καταλαβαίνει ο κόσμος στις μέρες μας είναι πως τα πάντα βρίσκονται στο δρόμο. Όλη μας η ζωή βρίσκεται στο δρόμο και δεν εννοώ σε καμία περίπτωση πίσω απ΄ τις βιτρίνες πολυτελών καταστημάτων. Υπάρχουν τόσα μικρά πράγματα στο δρόμο που στην πραγματικότητα έχουν τόσο μεγάλη σημασία και περνάνε μπροστά από τα μάτια μας σχεδόν απαρατήρητα. Δεν τα βλέπουμε ή απλά παριστάνουμε πως δεν τα βλέπουμε; Πιθανόν να συμβαίνει το δεύτερο όμως είτε έτσι, είτε αλλιώς χάνουμε ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού μας.

Αυτό ακριβώς αντικατοπτρίζει το stencil graffiti. Μια καθημερινότητα την οποία βιώνουμε αλλά ίσως δεν αντιλαμβανόμαστε. Μια καθημερινότητα που ακόμα κι αν αντιλαμβανόμαστε δεν μπορούμε να επεξεργαστούμε. Το stencil graffiti υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια κι έχει καταλάβει ένα μεγάλος μέρος στους γκρίζους τοίχους μεγάλων αστικών κέντρων, όπως και της Αθήνας. Δεν τα παρατηρήσαμε αμέσως, όμως όταν το κάναμε καταλάβαμε τη διαφορά. Μια ακόμα έκφραση βανδαλισμού στους τοίχους; Δεν νομίζω... Το stencil όπως και το γνωστό σε όλους μας graffiti, αποτελεί ένα μέσον καλλιτεχνικής έκφρασης. Δεν βρίσκεται εκεί που βρίσκεται απλά για να πιάνει χώρο στον τοίχο, αλλά για να μεταφέρει στους περαστικούς ένα μήνυμα.

Δεν είναι μόνο τέχνη, συνδυάζεται και με την τεχνική. Δεν έχει αυτοσκοπό απλά και μόνο την αισθητική παρέμβαση αλλά και την κοινωνική κριτική. Ένα πολύπλευρο φαινόμενο που φέρνει πιο κοντά τις μέχρι τώρα διαφορετικές παραδόσεις στην αισθητική και κοινωνική παρέμβαση στον δημόσιο χώρο. Ένα φαινόμενο που μέσω των τοίχων και του βιβλίου αυτού προσπαθεί να περάσει στο υποσυνείδητο μας, προσπαθεί ν’ αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε και βιώνουμε το αστικό τοπίο. Μαζί με την πόλη μας καλούμαστε ν’ αλλάξουμε κι εμείς.

Το stencil είναι άμεσο κι επιθετικό. Δεν έχει σημασία ο όγκος που καταλαμβάνει σ’ έναν τοίχο, αλλά σε πόσα σημεία μπορεί να γίνει η αναπαραγωγή του. Σε αντίθεση με το graffiti δεν χρειάζονται τρελά έξοδα σε μπογιές και χρώματα, δεν χρειάζεται τεράστιος χρόνος για να δημιουργηθεί, μόνο έμπνευση. Δεν θα γίνει ένα κομμάτι που αυτό θα είναι και κανένα άλλο, αλλά θα κυκλοφορήσει σε πολλαπλά σημεία, αυτούσιο όπως το πρωτότυπο σε κάθε γωνιά μιας πόλης. Και τα σημεία αυτά δεν είναι τυχαία. Τίποτα δεν είναι τυχαίο στο stencil. Όλα μετράνε, όλα έχουν το λόγο τους.

Και φαίνεται πως όλα μετράνε και για τους δημιουργούς αυτού του λευκώματος. Καλογραμμένο, μικρό κι ευέλικτο, το “Stencil in Athens”, είναι ένα βιβλίο που σε κερδίζει με το που θα το πάρεις στα χέρια σου. Ακόμα και το εξώφυλλο είναι σχεδιασμένο με τεχνική stencil κάνοντας έτσι, ακόμα και τον πιο άπειρο γύρω από τις καλλιτεχνικές τάσεις του δρόμου να πιάσει το μήνυμα. Η ποιότητα του χαρτιού είναι εξαιρετική, έτσι όπως θ’ αρμόζει κι έτσι όπως κάθε καλλιτέχνης που σέβεται τον εαυτό του θα ήθελε να παρουσιάσει την εικαστική δουλειά του. Επιπλέον, είναι από τα λίγα βιβλία που μπορούν να πλασαριστούν άμεσα στο εξωτερικό καθώς και να διαβαστούν από κάθε άνθρωπο που δεν γνωρίζει την ελληνική, όντας γραμμένο δίγλωσσο σε μία και μόνο ενιαία έκδοση.

Δεν ξέρω κατά πόσο θα ταίριαζε ή καλύτερα, κατά πόσο θα άρμοζε μια κλασσική παρουσίαση ενός βιβλίου στο συγκεκριμένο. Γι’ αυτό και δεν το έκανα! Δεν μιλάμε για ένα λογοτεχνικό βιβλίο απ’ τα χιλιάδες που κυκλοφορούν στην αγορά, αλλά για μια μικρή εγκυκλοπαίδεια που προσπαθεί με τον τρόπο της να μας εντρυφήσει στην κουλτούρα του δρόμου, στην κουλτούρα των καλλιτεχνών του δρόμου. Δεν μιλάμε για μπογιατζήδες όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν αλλά για δημιουργούς, γι’ ανθρώπους που στα σχέδια τους, στο δρόμο και στον τοίχο καταθέτουν ένα κομμάτι της ψυχής τους.
Βαθμολογία 9/10

Ταυτότητα βιβλίου:
Συγγραφέας: Θεοδόσης Δημήτρης & Καραθανάσης Παυσανίας
Εκδόσεις: Οξύ
Κατηγορία: Φωτογραφικό λεύκωμα
Έτος Έκδοσης: 2008
Αρ. σελίδων: 96
ISBN: 960-436-189-9